Aan het werk voor het Verkadealbum ‘Langs de Zuiderzee’ uit 1914

In 1913, na afloop van de cursus aan de Rijks Academie der kunsten in Amsterdam, keerde Jan Voerman Jr. terug naar Hattem. Hij moest dringend aan de slag met een nieuw album ‘Langs de Zuiderzee.’ Een van de andere illustratoren, Jan van Oort, was overleden. Edzard Koning, van de familie Koning uit Wedde in Groningen en achterneef van Jan, nam een deel van het werk over. Hij woonde niet ver van de familie Voerman vandaan, in Nunspeet, en stond bekend als een uitstekend landschapsschilder.

Het nieuwe album werd een echt ‘wandelboek,’ dat in 1914 uitkwam. Wandelen of fietsen van Stavoren over Lemmer, Vollenhove en zo verder langs de kust tot Enkhuizen. Om de illustraties van de oude stadjes en omgeving te kunnen maken moest mijn opa ook de fiets pakken, zoals Hetty beschreef:

…Jan had nu zijn schilder materiaal in kleine rieten mandjes achter op de bagage drager van zijn fiets, in zijn regenjas zat het al onmisbare kleine fototoestel.

Op zijn donkere krullebol droeg hij een pet, met voorop het jaarinsigne van de A.N.W.B. Zo fietste een echte fietser, die trots was op zijn ‘Wieler Bond’. Op de plaatsen waarvoor hij een opdracht had, werd gefotografeerd en geschetst. Hij kon een eind komen met de trein en bleef ook vaak overnachten in een plaatselijk hotel. Door de technische hulp van de foto’s kon  hij, in Hattem teruggekomen, de plaatjes maken met een zekere exactheid. En toch bleven ze kleurig en gevoelig het beeld weergeven, dat hij gezien  had. Tacozijl, Lemmer, Plaatje 11: Sondeler Leijen in Friesland lijkt helemaal een impressie van het IJssellandschap, zoals hij thuis had leren zien. Kampen, de geboortestad van zijn vader kreeg zes pittige afbeeldingen…

Het fototoestel had hij voor 60 gulden gekocht in Zwolle. Aan de hand van de foto’s kon hij thuis op zijn gemak de vastgelegde beelden nauwkeurig natekenen. In mijn archief bevinden zich nog de glasplaatnegatieven en tekenboekjes vol schetsen van onderwerpen die hij op aangeven van Tijsse heeft gemaakt. In de tekenboekjes schreef hij bij de schetsen de kleuren die hij moest gebruiken.

Dit is een fragment uit boek “Gevangen in een paradijs”, met veel teksten en plaatjes uit het familiearchief en geschreven door door Kees Opmeer. Het boek is hier te koop.

Studie voor een Verkadeplaatje

Foto van glasplaat

Verkadeplaatje “Tacozijl”

De Camera die Jan Voerman Jr. kocht