Pot ‘Augustine’

Jan Voerman Sr. geeft de lessen aan Jan Verkade in diens ouderlijk huis aan de Vecht. Hij ontmoet daar ook diens zus Anna Verkade en wordt verliefd. Zakenman Eric Verkade is niet direct blij met de keuze van zijn dochter. Wat heeft een arme kunstenaar haar te bieden? Er moet geld worden verdiend. Het tafelzilver is al verkocht om de huur te betalen. Het wordt voor Jan tijd om ander werk te maken. Op een dag komt Augustine Obreen naar de les met een verhaal over een prachtige gemberpot die zij gezien heeft op een schuit in de gracht. Prachtig grijs glazuur met blauwe vlammen die oplichten in de zon. Verweerd doordat de schippersvrouwen jarenlang soda in de pot bewaarden. Jan schildert met bloemstillevens in de pot zijn eerste nieuwe werk. Hij spaart genoeg om Eric de hand van zijn dochter te vragen. Deze gemberpot ‘Augustine’ komt in veel van het vroege werk van Jan Voerman voor. Ook het schilderij “Pot met Azalea’s” dat bekend is geworden als voorkant van het boek “Knielen op een bed violen” van Jan Siebelink, is uit deze serie.

“Pot Augustine” door Jan Voerman Sr., collectie De Fundatie Zwolle

De dochter van de molenaar

Jan Rahder jr. (1858 – 1924) is nog steeds niet getrouwd. Dan ontmoet hij Jentje Thomas (1872-1953) die helpt in het huishouden op Blokland waar dan Margje Rahder-Van Veen, de weduwe van zijn broer Oude Jan, woont. Jentje is de dochter van molenaar Thomas van de molen de ‘Korenbloem’ even verderop aan de vaart in Noordscheschut. Hij heeft de molen in 1886 voor 4000 gulden gekocht van de oude eigenaar Gerrit Jan Oldenkamp. Van die aankoopsom gaat maar liefst 3465 gulden naar Meeuwes Robaard “ter afdoening van eene schuld tot dat bedrag met rente op de verkochte en gekochte molen rustende hypothecaire schuld”.

Jacob pachtte daarvoor de molen in ’t Haagje in Hoogeveen, maar kreeg daar een fikse ruzie met eigenaar Berend Eleveld. Thomas was in die periode succesvol en had voor zijn vrouw Berendina Gezina Knegt een gouden oorijzer gekocht. Eleveld zag dat als een gebrek aan nederigheid en weigerde daarop de pacht te verlengen.

Nu kan niemand Jacob Thomas iets meer vertellen en is hij eigen baas. Het gezin Thomas verhuist nog hetzelfde jaar naar Noordscheschut en gaat wonen in een boerderij op het Noordsche Opgaande. Vlak voor de eeuwwisseling zorgt hij ervoor dat de Korenbloem de eerste molen in Drenthe is die met een petroleummotor wordt aangedreven. Hij is nu niet meer afhankelijk van goede wind. Jacobs zoons Jan en Cornelius zullen ook molenaar worden.

Dochter Jentje trouwt later dan haar jongere zus Aaltje, maar ze heeft een goede keuze gemaakt. Ze trouwt met een Rahder ook al is haar echtgenoot een stukje ouder. Haar familie vindt dat Jentje het wat hoog in de bol heeft, maar is blij met de huwelijksplannen. Ze trouwen in maart 1897. Jan is dan 39 jaar en Jentje is 24. Als Oude Jan Czn. een jaar na het huwelijk in 1898 overlijdt, komt de directeursfunctie vacant.

Jentje is net zo vastberaden en eigenzinnig als haar vader. Ze weet wat ze wil. Ze geeft haar man genoeg zelfvertrouwen om de leiding van de N.V. Rahder over te nemen. Op voordracht van bestuurslid Coen Rahder jr., wordt Jonge Jan per 13 maart 1899 directeur van de N.V. Rahder Machinale Turf.

Jan blijft met zijn bruid in ‘Huize ten Brink’ wonen. Vlak na de eeuwwisseling in 1902 koopt hij ‘Huize Blokland’ als weduwe Margje Rahder in Haarlem gaat wonen bij haar getrouwde dochter. Jan neemt er zijn intrek met Jentje, dochter Wilhelmina ‘Mien’ en zoon Jacob ‘Jaap’. Kort daarna worden Jan en Gerhardus ‘Ger’ er geboren. Het huis wordt vergroot met een nieuwe opbouw. Een nieuwe eeuw, een nieuw begin.

Dit is een fragment uit het boek: “Hoe de Rahders Drenthe veranderden”. Het boek is hier te bestellen.

De Molen van Thomas in Noordscheschut
Molenaar Jacob Thomas (1844-1909)
Jentje Thomas – Rahder