Coen Rahder (1812-1872) krijgt lof na zijn overlijden.

Op 3 november 1872 overleed Coen Rahder, de grondlegger van het bedrijf N.V. Rahder machinale turf.

Hoezeer Coen in die tijd werd gerespecteerd bleek uit een bericht in het Weekblad voor Hoogeveen op 9 november 1872 naar aanleiding van zijn overlijden waarvan ik eerder een passage heb aangehaald. Het bericht stond op de voorpagina.

In de afgeloopen week is op Valkenheim nabij deze gemeente overleden de heer Johan Coenraad Rahder. Hij was de eenige in onze gemeente, die den moed had een belangrijke industrieele onderneming aan te vangen en trots duizenden hinderpalen en moeilijkheden door te zetten. Door zijne ondernemingen herschiep hij een onafzienbare vlakte binnen weinige jaren in een wezenlijk fraaie landsdouw; dorre gronden werden vruchtbare velden; door af te wijken van den ouden sleur kweekte hij in korten tijd boomen en heesters, nu reeds bosschen en tuinen.

Niet alleen gaf hij aan honderden werk en aan duizenden brood, – dat doen er meer; – maar hij had bij dat werk en bij dat brood nog een goed woord over voor zijne arbeiders; hij waardeerde in hen menschen; hij beknibbelde hen niet in hun loon; hij was voor die goed oppasten een hulpvaardige vriend; hij spaarde moeite noch kosten als hij zijn volk blijde kon maken, het laatste Aprilfeest getuigt daarvan.

Voor allen die met hem in aanraking kwamen was hij minzaam en vriendelijk; voor zijn kennissen een gulle gastheer. Als lid van den gemeenteraad nam hij aan de beraadslagingen werkzaam deel en offerde moeite en kosten tot welzijn der gemeente. Zijne adviesen getuigde van zijne practische kennis; warm voorstander van onderwijs, stemde hij niet alleen voor alle uitgaven ten nutte der scholen, maar rigtte zelf uit eigen middelen te midden zijner uitgestrekte velden een school op. Zijn weduwe verloor in hem een geliefde echtgenoot, zijne kinderen een zorgend trouwe vader, de gemeente een waardige vertegenwoordiger en zijne arbeiders een raadsman en vriend.

Ook de landelijke krant, het Algemeen Handelsblad, stond uitgebreid stil bij zijn overlijden. Enkele passages uit de editie van 4 november 1872:

Een groot en zeer nuttig man is onlangs der maatschappij ontvallen, een man, die ten nutte der menschheid en in’t belang der zijnen geheel leefde, wiens streven was door industrie ’t volkswelzijn te behartigen en zijne eigen positie hoog op te voeren, en wiens pogingen daartoe met den besten uitslag mogten bekroond worden. ’t Is de heer J.C. Rahder te Valkenheim, gemeente Hoogeveen, groot vervener en fabrikant van de alom bekende machinale turf en lid van den Raad der gemeente Hoogeveen…

… Te Nieuweroord verrees een flinke directeurswoning, tuinen, wei- en bouwakkers werden aangelegd, waarna een groot aantal woningen voor de arbeiders gebouwd en wijken gegraven werden…

…Het Tiendeveensche onder de gemeente Beilen was den heer R. ten deel gevallen en dadelijk vatte hij het stoute plan op een breed en diep kanaal te laten graven, dat na vele tegenkantingen en stribbelingen werd voltooid en den naam van “Wilhelminavaart” erlangde. Over deze werd evenals te Nieuweroord eene doelmatige ijzeren draaibrug gelegd en voor den bruggewachter eene woning gebouwd.

Vol grootsche plannen, om voor zijn weldra talrijk gezin de meeste voordeelen uit zijne veenderijen te trekken, liet hij ook hier eene menigte arbeiderswoningen bouwen…

Dit is een fragment uit het boek: “Hoe de Rahders Drenthe veranderden” door Kees Opmeer. Het boek is gebaseerd op het familiearchief en rijk geïllustreerd. Het boek is hier te koop.

J.C.(Coen) Rahder oprichter van de Rahder turf N.V.

Drentse en Asser Courant