Jan Verkade (zwager van Jan Voerman Sr.) beschrijft de laatste uren van Vincent van Gogh

Dit is een fragment uit het boek “Gevangen in een paradijs”, door Kees Opmeer. Het is hier te bestellen.

Jan Verkade, kunstschilder in de ‘Nabis’, een groep schilders rondom Paul Gauguin, en zwager van Jan Voerman Sr., beschrijft in zijn autobiografie “In blijde gebondenheid” de laatste dagen van Vincent van Gogh.

In zijn Franse tijd had Jan Verkade veel contact met een Hollandse schilder, een leerling van Vincent van Gogh,  die hij niet met naam en toenaam wilde noemen. Hij duidde hem aan als H. Deze schilder had de laatste dagen van Vincent meegemaakt. “Dom Willibrord”, de bijnaam van Jan Verkade, beschrijft Vincent’s laatste dagen.

…Hij sprak er niet graag over. De tragische dood van zijn meester had hem zó aangegrepen, dat hij er maanden niet door werken kon. Toch herinner ik me nog, dat H. vertelde, hoe vreselijk Van Gogh geleden had. Hij had in zijn smart uitgeroepen: “Is er dan niemand, die mij de buik kan openmaken?”

Vincent was n.l. naar buiten gegaan en had zich onder een boom ’n schot in de buik toegebracht. Toen de dood niet intrad, sleepte hij zich te voet naar huis. Zijn hospes zag bloedsporen, en vond den zwaargekwetsten op zijn kamer te bed. “Wat is er gebeurd, mijnheer Vincent?” vroeg de man. “Ik heb me willen doden,” antwoordde de schilder, “maar ’t is me niet gelukt. Ik zal ’t nog eens moeten doen.” Deze laatste bijzonderheden vernam ik van Emile Bernard, die voor de begrafenis van Vincent haastig was overgekomen. Hij had ’t persoonlijk van den waard vernomen.  “De begrafenis was ontroerend,” vertelde Bernard, “allen, die meeliepen schreiden.” Men hield van Van Gogh te Auvers-sur-Oise, zoals overal.

De zelfmoord van Vincent van Gogh is met veel mystiek omgeven. Veel verhalen doen de ronde, complottheorieën soms die in bepaalde kringen populair zijn. Er is zelfs gesuggereerd dat hij is vermoord.

Laatste brief van Vincent Van Gogh

Op 23 juli 1890 verstuurd Vincent, vanuit Auvers-sur—Oise, een brief naar zijn broer Theo in Parijs.

Hirsching commence à comprendre un peu il m’a semblé, il a fait le portrait du vieux maitre d’école qu’il lui a donné, bien – et puis il a des etudes de paysage qui sont comme les Konink qui sont chez toi à peu près comme couleur. Cela deviendra peutêtre tout à fait comme cela ou comme les choses de Voerman que nous avons vues ensemble. à bientot. Porte toi bien et bonne chance dans les affaires &c. bien le bonjour à Jo et poignées de main en pensée.

Hij beschrijft het schilderij waaraan hij wil gaan werken. “Het wordt zoiets als het werk van Voerman wat we laatst hebben gezien….”.

Half mei 1890, toen Vincent in Parijs was, had H.G. Tersteeg, een kunsthandelaar uit Den Haag, Theo een waterverf schilderij van Jan Voerman in consignatie gegeven voor verkoop.  Het is niet bekend welk werk dit precies was. Vincent had het erg mooi gevonden. Ook het werk van Arnold Koning (een zwager van Jan Voerman) benoemt hij in de brief.

Het is de laatste brief die Vincent verstuurd. Op 27 juli 1890 raakt hij dodelijk gewond en overlijdt enige dagen later. De allerlaatste brief zit dan in zijn zak en is nooit gepost.

Het laatste schilderij van Vincent van Gogh