Aan het eind van de negentiende eeuw richt Derk Roelf Mansholt een tijdschrift op, met de eenvoudige en krachtige titel: De Grond (centraal orgaan voor de agrarische belangen in Nederland). In dit veelgelezen blad dat elke maand verschijnt, kan hij ervaringen en ideeën kwijt die steeds meer weerklank vinden.
Het is een periode waarin de prijzen voor graan en andere agrarische producten een dramatische daling laten zien. Derk vindt dat landbouwprijzen beschermd moeten worden om te voorkomen dat de boeren en hun arbeiders tot armoede vervallen. Geen vrijhandel zoals in liberale kringen wordt bepleit.
Hij had zich al eerder sterk gemaakt voor vaste prijzen voor landbouwproducten, zoals voor graan, om de boeren een redelijk inkomen te kunnen garanderen en de voedselproductie te stimuleren.
Hij schreef:
…Het broodkoren neemt onder alle handelsartikelen de eerste plaats in en kan door geen enkel ander artikel worden vervangen. Gebrek aan broodkoren staat gelijk aan hongersnood…
Toen wist Derk nog niet hoezeer zijn opvattingen invloed zouden krijgen op het gedachtengoed van zijn kleinzoon Sicco Mansholt die daarmee de basis legde voor een Europees landbouwbeleid. In een van de vele boekjes die Derk Roelfs schreef en zelf uitbracht “Prijsvorming van het broodkoren” schrijft hij nog: …De landbouw heeft niet zozeer belang bij hooge dan wel bij constante graanprijzen…
Sicco had het boekje in zijn bezit en heeft deze zin onderstreept.
Het is de stellige overtuiging van Derk dat de boerenstand de basis vormt van de welvaart in Nederland. Geen vreemde gedachte als je bedenkt dat ongeveer de helft van de mensen in die tijd nog werk vindt in de agrarische sector. Maar Derk ziet ook dat er een kentering plaatsvindt. Steeds meer landarbeiders keren het platteland de rug toe. Ze vinden een beter betaalde baan in de fabrieken in de grote steden. Ook in Nederland rukt de industriële revolutie op.
Bibliografie Derk Roelfs Mansholt
- Mijne zelfverdediging (1892)
- Wat is de beste wijze van stalmestbewaring (1892)
- De ontwerpplannen der Zuiderzee-commissie (Groningen 1893)
- De kanalisatie van Westerwolde, een practisch voorbeeld hoe in Nederland de woeste gronden ontgonnen moeten worden. Winschoten (1894)
- Internationale arbeidsverdeeling en de prijsvorming van het broodkoren (St. Anna-Parochie 1896)
- De stikstofvoeding der landbouwcultuurgewassen met U.J. Mansholt (Dordrecht 1900)
- Vrijhandel, fiscaliteit of bescherming? (Groningen 1904)
- De donkere zijde van den handel (Groningen 1907)
- Vor einem halben Jahrhundert (Aurich 1909)
- Het bankroet van de vrijhandelsleer (vertaling van een boek van Jules Domergue met commentaar door Derk Roelfs Mansholt (1909)
- Landbouwhuishoudonderwijs voor de vrouwelijke landbevolking. Rapport [met J. Heidema en J.B. Westerdijk] (Groningen 1910)
- Het wetsontwerp op de afsluiting en indijking der Zuiderzee. Eenige kritische beschouwingen (Groningen 1917)
- Een en ander uit de geschiedenis der Groninger Maatschappij van Landbouw en Nijverheid. Vervolg 1913-1918 (Groningen ca. 1919)
- De waterschapslasten in de diverse provincies
- Bedijkingen van Hollandsche ondernemers aan den Dollard in het midden der vorige eeuw. Tijdschr. voor de volkstaal (1916)
Vele bijdragen vooral aan Groninger Weekblad, Radicaal Weekblad, Friesch Volksblad, Recht voor Allen, Winschoter Courant
Dit fragment staat in boek “Uit Zeeklei gebakken” over de Families Mansholt, Louwes, Zijlma en Dijkhuis. Het boek verschijnt op 1 oktober 2022 en is hier alvast te bestellen voor een speciale prijs.
Geschiedenis van de families Voerman, Rahder en Mansholt. 